kult pamięci !

nowy symbol narodowy

Triumfalne zwycięstwo Niemców pod Tannenbergiem oraz kult marszałka Hindenburga w społecznej percepcji tworzyły symboliczny monolit dla znacznej części Wschodnioprusaków.

By posłużyć się słowami Roberta Traby: „Punktem centralnym wojennego krajobrazu, symbolem Prus Wschodnich stał się dla Niemców pomnik tannenberski. Decydowała o tym nie tylko z rozmachem stworzona bryła architektoniczna całego założenia pomnikowego, ale także częstotliwość posługiwania się jego wizerunkiem bądź literacką czy publicystyczną metaforą jako symbolem bohaterstwa i patriotyzmu. Niezwykłość pomnika budziła respekt nawet u takiego przeciwnika niemieckiego panowania w Prusach Wschodnich, jakim był Melchior Wańkowicz. W swoim słynnym zbiorze reportaży, Na tropach Smętka, pisał w 1936 r. z nieukrywanym podziwem”:

"A jednak, kiedy zobaczyłem pomnik po raz to już który, przekonałem się, że to, co z ducha danego narodu pochodzi, nigdy nie jest brzydkie, jak nigdy brzydka nie może być dusza żadnego narodu, jak piękną jest każda roślina, która swobodnie wyrosła z gruntu. Pomnik bitwy pod Tannenbergiem wyrósł z samej głębi niemieckiego ducha. Przed pomnikiem stoją liczne wycieczki młodzieży niemieckiej, karne, skupione, ze wzruszeniem na twarzy. Przyjechali lub przyszli tu setki kilometrów, od winnic nadreńskich poczynając, gdzie życie jest takie uśmiechnięte. Ale synowie tych krajów polegli w twardej walce. I młodzież ich pielgrzymuje sycić się chwałą Ojczyzny, sycić się świadomością jej wielkości. W ogromnych bastionach, wysoko, od dołu aż po ginący gdzieś strop, wiszą sztandary pułków biorących udział w tych wielkich dniach. Wokoło idą tablice-brąz, marmur-fundowane przez związki byłych sławnych pułków-swoim kolegom. Na tablicach-cyfry strat, daty bohaterstw. 59 p.p. (Deutsh-Eylau) stracił w ataku 28 oficerów i 1300 żołnierzy... Niemy, zastygły pean bohaterskiej woli zwycięstwa”.

Andreas Kossert pisze w swojej książce: Mazury.Zapomniane Południe Prus Wschodnich, o Tannenbergu:

"Tannenberg-od dni sierpniowych 1914 roku nie było Niemca, któremu nazwa tej wioski nic by nie mówiła. Nazwa ta dotarła do wszystkich zakątków Niemiec".

Autor przewodnika z 1936 roku opisuje napuszonym stylem i wielką doniosłością o Tannenbergu, podkreślając, że od tamtej chwili, dzieje świata w gigantycznym poruszeniu nadały wschodniopruskiemu południu całkowity nowy charakter.

"Bo też kierowanego do serca naszej ojczyzny wołania o odwiedzanie Mazur-wszak ten najbardziej niemiecki kraj lasów i jezior musi się stać nekropolią najwspanialszego niemieckiego heroizmu, najważniejszym celem niemieckich pielgrzymek. Kto dzisiaj w ciemnym lesie śni nad grobami bohaterów spod Tannenbergu, ten w cudownym poczuciu nabędzie pewności, że pośród nieświadomego piękna historia tych uświęconych miejsc z największą pieczołowitością strzeże niemieckiego "chramu Śpiącej Królewny". Tannenberg to miejsce traktowane jako symbol niemieckiej przewagi i walki ze słowiańszczyzną to miejsce przyszłej Rzeszy Wielkoniemieckiej, która im się marzyła".